پیامدهای خودکشی :
کسانی که اقدام به خودکشی می کنند اگر عمل آن ها باعث مرگشان شود هرچند ممکن است ظاهرا از رنج و درد مشکلات دنیا آزاد شوند اما این عمل از نظر اسلام حرام و محکوم است. چنانکه خداوند در سورهٌ مبارکه نساء آیه 29 و30 می فرماید: « وَلا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ إنَّ اللّه َکانَ بِکُمْ رَحیما، وَمَنْ یَفْعَلْ ذلک عُدْوانا وَظُلْما فَسَوْفَ نُصْلیهِ نارا»؛ « و خودکشی نکنید! خداوند نسبت به شما مهربان است. و هر کس این عمل را از روی تجاوز و ستم انجام دهد، به زودی او را در آتشی وارد خواهیم کرد.»
کلمه «لاتَقْتُلُوا» صیغه نهی است و دلالت بر وجوب ترک عمل دارد. علاوه بر آیات الهی روایات متعدددی نیز درخصوص حرمت خودکشی وارد شده است که به یک نمونه از آن اشاره می کنیم:
- ابی ولاد می گوید : از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود: " من قتل نفسه متعمداً فهو فی نار جهنم خالدا فیها " هرکس عمداً خودکشی کند همیشه در آتش دوزخ خواهد ماند .(حر عاملی، ج29 :24)
و اما درصورتی که شخص اقدام به خودکشی نماید و موفق به عمل نشود اقدام وی می تواند پیامدهای مختلفی برای همان فرد داشته باشد که این پیامدها را به دو دسته جسمی و روحی می توان تقسیم بندی کرد.
درخصوص پیامدهای جسمی اقدام به خودکشی، با توجه به این که شخص از چه طریقی اقدام به این عمل کرده است طبعا عواقب مختلفی را به همراه دارد . مثلا در صورت استفاده از قرص یا سم ممکن است شخص دچار بیماری های متعدد گوارشی گردد که شخص مجبور است تا آخر عمر با این بیماری دست و پنجه نرم کند و یا درصورتی که اقدام به خودکشی از طریق خودسوزی باشد نیز عواقبی مانند از دست دادن زیبایی و.. را به همراه دارد. به طور کلی اقدام به خودکشی از هر طریقی عواقب جسمی خاص خود را دارد که این عواقب را نمی توان نادیده گرفت.
و اما از مهمترین عواقب روحی اقدام به خودکشی می توان به از دست دادن اعتماد سایرین از جمله اعضای خانواده اشاره کرد. از آنجایی که خودکشی یک عمل ناهنجار اجتماعی است لذا پذیرش انجام این اقدام از طرف خانواده تقریبا امکان ناپذیر است. با این شرایط فردی که دست به خودکشی زده است درواقع مرتکب عمل ناهنجاری شده ، لذا اعضای خانواده اعتماد خود را نسبت به وی از دست می دهد و به همین دلیل در زمان تصمیم گیری های دسته جمعی برای مسائل مربوط به خانه و خانواده ممکن است نظرات و سلیقهٌ شخص را نپذیرند و مدام عمل خطای وی را به خودش گوشزد کنند که این رفتار خواه ناخواه باعث فاصله گرفتن شخص از خانواده می شود .
از طرف دیگر ممکن است فرد اقدام کننده از طرف خانواده شدیداً تحت فشار قرار گیرد .و با توجه به این که اعضای خانواده اعتمادی به این فرد ندارند ممکن است فرد را در هر زمان و مکانی تحت فشار و مراقبت قراد دهند که مبادا مجدداً دست به خودکشی بزند و با این حساب شخص آزادی های قبلی خود را از دست می دهد . این اتفاقات تبعات زیادی را به همراه دارد که با در نظر گرفتن جنس فرد اقدام کننده ممکن است تبعات متفاوت باشند . درصورتی که شخص اقدام کننده دختر باشد احتمال دارد با از دست دادن اعتماد و عدم پذیرش از طرف خانواده اقدام به فرار از خانه نماید و با پیامدهای مربوط به دختران فراری مواجه گردد و در صورتی که شخص اقدام کننده پسر باشد رفاقت با دوستان نامناسب و شاید افتادن در دام اعتیاد و آسیب های پنهان دیگری مانند ایدز را نمی شود نادیده گرفت.
از طرفی نیز اگر فرد در سن تحصیل باشد و اقدام به خودکشی نماید عواقب از دست دادن اعتماد خانوداه و تحت فشار بودن از جانب آنها ممکن است باعث افت تحصیلی شخص شود و او از طرف گروه همسال نیز طرد گردد.
و اما درخصوص عواقب خانوادگی خودکشی می توان گفت زمانی که یکی از اعضای خانواده اقدام به خودکشی می کند قطعا بعد از آن تنش و اضطراب، زد و خورد و اختلاف در خانواده به وجود می آید و همین موضوع باعث تشدید اختلاف در خانواده می گردد که این اختلاف ممکن است منجر به طلاق شود.
و یا اگر شخص اقدام کننده یکی از والدین باشد در این شرایط باید به پیامدهای بی سرپرست و تک سرپرست شدن فرزندان اشاره کرد که از پیامدهای احتمالی این موضوع می شود به : بزهکاری کودکان و نوجوانان، پرخاشگری و ناسازگاری، فرار از منزل، افت تحصیلی و...... اشاره کرد .
یکی دیگر از پیامدهای خانوادگی خودکشی ترغیب سایر اعضا برای اقدام به خودکشی است. علاوه بر این چنین خانواده هایی در میان فامیل شرمنده می شوند و انگ و برچسب این موضوع برای همیشه روی این خانواده می ماند.
و اما از عمده ترین پیامدهای اجتماعی خودکشی و اقدام به آن، افزایش ناهنجاری ها و انحرافات جامعه است. طبق قاعده زمانی که یک عمل زیاد اتفاق بیافتد قبح خود را از دست می دهد و برای عموم مردم امری عادی و طبیعی تلقی می گردد. در حال حاضر خودکشی یک عمل ضد اجتماعی و انحراف محسوب می شود که با افزایش آمار خودکشی این موضوع به عنوان یک ضد ارزش قبح خود را از دست می دهد و امری عادی تلقی می شود و همین موضوع مجددا باعث فزایش آن در جامعه می گردد . از طرفی نیز افزایش خودکشی یعنی از بین رفتن سرمایه های انسانی و افزایش تعداد افراد بی سرپرست ( درصورتی که یکی از والدین اقدام به خودکشی کرده باشند) و باز هم افزایش بزهکاری در جامعه.
به طور کلی با این تحلیل ها می توان گفت در واقع فرد با اقدام به خودکشی شرایطی برای خود به وجود می آورد که ممکن است منجر به خودکشی مزمن و یا پنهان شود و با این عمل تمام دنیای خود و خانوداه را تحت تاثیر قرار می دهد.
البته نکته ای که توضیح آن ضروری بنظر می رسد اینکه این پیامدها در افراد، خانواده ها و جوامع مختلف طبق فرهنگ ها، اعتقادات، ارزش ها و مذهب آن جامعه می تواند متفاوت باشد.